Het Paleis-Raadhuis in 2012. Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
In Tilburg onderzochten Lucia van der Horst en ik in opdracht van de gemeente het Paleis-Raadhuis. Het markante gebouw is halverwege de negentiende eeuw gebouwd als paleis voor koning Willem II, fungeerde vanaf 1866 als Rijks Hogere Burgerschool (met Vincent van Gogh als bekendste leerling) en vanaf 1936 als raadhuis. Met name aan de laatste functiewijziging ging een grootschalige verbouwing vooraf, waarbij slechts de buitenmuren van het gebouw bleven staan. Bij de herbestemming tot raadhuis door architect Oscar Leeuw (1866-1944) kreeg het voormalige paleis zijn huidige interieur in art-decostijl. Na de bouw van een nieuw stadskantoor aan de noordzijde van het Paleis-Raadhuis in 1971 verloor het gebouw zijn bestuurlijke functie.
De drie functies van het gebouw: Van links naar rechts paleis van koning Willem II, Rijks Hogere Burgerschool en raadhuis. Bronnen: Regionaal Archief Tilburg en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
De bouw- en cultuurhistorische waardestelling met transformatiekader stelt randvoorwaarden voor een studie door Braaksma & Roos Architecten naar de invulling van het gebouw en de aanpassingen die daarvoor nodig zijn. Het doel is het Paleis-Raadhuis weer tot een publieke en gastvrije plek te maken voor de (Til)burger. Van enigszins gesloten paleis naar publieksvriendelijk p(a)lace to be.
Grootschalige doorbraakplannen in de jaren zestig en zeventig, onder andere van Architectenbureau Van den Broek en Bakema (linksboven) en de bouw van een nieuw stadskantoor in 1971 (rechtsboven) zorgden ervoor dat het historische Paleis-Raadhuis enigszins vervreemdde van zijn context (onder). Bronnen: Huygens 1966 en Regionaal Archief Tilburg
Interieur van de burgemeesterskamer (links) en de raadzaal (rechts) vlak na de oplevering in 1936. Bronnen: Regionaal Archief Tilburg
Het gebouw kenmerkt zich door een (neo)gotisch exterieur en een interieur in art-decostijl. Bronnen: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed