In de eerste decennia van de twintigste eeuw was toenemende woningnood de reden een groot aantal arbeidersnederzettingen te stichten, zowel in Nederland als daarbuiten. Het betrof zowel particuliere initiatieven als stichtingen van overheidswege. Veelal hanteerde men hierbij de uitgangspunten van de rond de eeuwwisseling in Engeland opgekomen Tuinstadbeweging. Naar aanleiding van het honderdjarig bestaan van de Tuinstadbeweging in Nederland deed ik vergelijkend onderzoek (kwalitatief en kwantitatief) naar twee tuindorpen; Heijplaat en Oostzaan.
Ruimtelijk gezien zijn Tuindorp Heijplaat in de Rotterdamse haven en Tuindorp Oostzaan in Amsterdam-Noord vanwege hun geïsoleerde ligging misschien wel de beste voorbeelden in Nederland van nederzettingen volgens het tuinstadprincipe. Het zijn op zichzelf staande gemeenschappen met eigen voorzieningen en eigen werkgelegenheid in de nabijheid. Beide zijn ontstaan onder de rook van een droogdok, maar wel vanuit een verschillende inslag, de één particulier, de ander gemeentelijk. Het onderzoek vergelijkt de ruimtelijke opzet, architectuur, cultuur en sociale omstandigheden in de beide tuindorpen in relatie tot hun ontstaansgeschiedenis. Download het gehele onderzoek hier.
